TÜBİTAK 1001 Projesi

Tek-Tek Kütle Numaralı Deforme Çekirdeklerin Taban Durum Manyetik Momentlerinin Mikroskopik Hesabı için Yeni bir Teorik Yaklaşım Geliştirilmesi

Tek-tek kütle numaralı deforme çekirdeklerin yapılarının araştırılması nükleer fizik alanındaki en karmaşık ve en az çalışılan konuların başında gelmektedir. Bugüne kadar yürütülen teorik ve deneysel çalışmaların neredeyse tamamı söz konusu çekirdeklerin enerji seviyelerinde gözlenen, tek kalan nötron ile proton arasındaki etkileşmelerin sorumlu olduğu, Gallagher-Maszkowski yarılması ve Newby kaymasının araştırılması üzerine yoğunlaşmıştır. Nadir toprak ve aktinit bölgesinde yer alan çok sayıda tek-tek kütleli deforme çekirdeğin taban durum manyetik momentleri çeşitli deneysel metotlar ile ölçülmesine rağmen bunların teorik hesabına yönelik tatmin edici ve kapsamlı bir çalışmanın yapılmamış olması söz konusu çekirdeklerin karmaşık yapısının anlaşılmasında önemli bir eksiklik olarak göze çarpmaktadır. Çünkü çekirdek manyetik momentleri, nükleonların tek parçacık ve kolektif hareketine duyarlı olmaları nedeniyle nükleer kuvvetlerin doğası hakkında yararlı bilgiler sunmakta ve nükleer yapı modelleri için önemli bir test alanı oluşturmaktadır.

Bu eksikleri gidermek üzere kurgulanan proje önerisinin konusunu periyodik tablonun nadir toprak ve aktinit bölgelerinde yer alan tek-tek kütle numaralı deforme çekirdeklerin (130-154Pr, 144-154Pm, 138-158Eu, 140-168Tb, 152-170Ho, 154-174Tm, 156-180Lu, 212,214Ac, 228-236Pa, 236-244Np, 236-246Am) manyetik momentlerinin hesabına ve bu çekirdeklerin manyetik momentlerine ait sistematik özelliklerin araştırılmasına olanak sağlayacak yeni bir teorinin (Doubly-Odd QPNM) Kuaziparçacık Fonon Nükleer Model (QPNM) bazında ilk defa formüle edilmesi ve formüllerin FORTRAN programlama dilinde kodlanarak kodun çalışır hale getirilmesi oluşturmaktadır. Geliştirilecek bu yeni teoriyle mevcut teorilerde dikkate alınmayan spin-spin etkileşmelerinin, tek nötron-tek proton etkileşmesinin ve tek kalan nükleonlar ile kor fononları arasındaki etkileşmelerin ilk defa hesaba katılması, spin polarizasyon faktörünün ve gR-faktörün seçimindeki keyfiliğin giderilmesi amaçlanmaktadır. Böylece daha önceki teorik uygulamaların eksiklerini gideren, dikkate alınmayan etkileşmelerin tesirlerini ortaya koyan, ve gR-faktör seçimindeki keyfiliği gideren ve tüm deforme tek-tek kütleli çekirdeklerin manyetik moment hesabına uygulanabilecek kompakt bir teorinin literatüre kazandırılması, deneysel verinin olmadığı tek-tek kütle numaralı deforme 130-140,144-154Pr, 146,150-156Pm, 156,160Eu, 140-146,154,162-168Tb, 164-170Ho, 172-174Tm, 156-160,170,180Lu, 216-224Ac, 232-236Pa, 236-244Np, 236-240,244,246Am çekirdekleri için ilk tahminlerin verilmesi, nadir toprak ve aktinit bölgesindeki tek-tek çekirdeklerin manyetik momentlerinin sistematiğinin belirlenmesi hedeflenmektedir.


event_available

Yürürlükte

directions_boat

TÜBİTAK
1001 Projesi

schedule

24 Ay

currency_lira

880.000

school

3 Yüksek Lisans
Bursiyeri

Proje Ekibi

Doç. Dr. Emre TABAR
Proje Yürütücüsü
Prof. Dr. Hakan YAKUT
Danışman
Dr. Gamze HOŞGÖR
Araştırmacı
Dr. Elif KEMAH
Araştırmacı