SAÜ BAPK Projesi

Tek-Tek Çekirdeklerin Taban Durum Elektrik Kuadrupol ve Manyetik Dipol Momentlerinin ANFIS ile Modellenmesi ve Tahmin Edilmesi

Atom çekirdeğinin temel özelliklerinden olan manyetik dipol (MD) ve elektrik kuadrupol (EK) momentler, nükleer yapının anlaşılmasında hayati öneme sahip ölçülebilir iki niceliktir. Günümüze kadar birçok çekirdeğin taban-durum MD ve EK momentleri farklı deneysel tekniklerle ölçülerek geniş bir deneysel veri havuzu oluşmasına rağmen, bu nükleer veriyi açıklayacak tam bir nükleer model ya da analiz sistemi henüz geliştirilememiştir.

Benzer durum, tek sayıda nötron ve proton içeren çekirdeklerin ölçülen taban-durum MD ve EK momentlerinin analiz probleminde ortaya çıkmaktadır. Tek-tek çekirdekler gibi çok nükleonlu karmaşık sistemlerde veri analizi ve tahmin yapılmasında makine öğrenimi tekniklerinin kullanımı günümüzde ilgi çeken konulardan biri haline gelmiştir. Bu kapsamda tek-tek çekirdeklerin taban-durum MD ve EK moment verilerinin analizinde ve tahmin edilmesindeki mevcut boşluğu doldurmak amacıyla Adaptif Ağ Tabanlı Bulanık Çıkarım Sistemi (ANFIS) ilk kez kullanılacaktır. ANFIS yaklaşımının nükleer alanındaki veri modelleme ve tahmini konusundaki tatmin edici sonuçlarına dayanarak, farklı kütle bölgelerindeki tek-tek çekirdeklerin MD ve EK momentlerinin modellenmesinde, analizinde ve tahmin yapılmasında da başarılı sonuçlar vermesi beklenmektedir. Bu nedenle, Z≤29 (A≤56) bölgesindeki tek-tek çekirdekler (8,10N(Z=7), 12,14,16F (Z=9), 16,18Na (Z=11), 20,22,24Al (Z=13), 26,30,34,36P(Z=15), 34,40Cl (Z=17), 36,38,42Sc (Z=21), 40,42,44V (Z=23), 44,46,48,50Mn (Z=25), 48,50,52,54Co (Z=27), 52,54,56Cu (Z=29)) için henüz ölçülmemiş MD ve EK moment değerlerinin ANFIS modellemesiyle tahmin edilmesi planlanan projenin özgün değerine katkı verecektir. Elde edilen sonuçlar, mevcut deneysel ve teorik MD ve EK moment verileriyle karşılaştırılarak geniş kapsamlı bir veri seti oluşturulacak olup, literatüre bu konuda yeni veriler kazandırılmış olacaktır.


directions_run

Yürürlükte

public

SAÜ Genel
Araştırma
Projesi

schedule

24 Ay

currency_lira

185.000

school

1 Yüksek Lisans
Bursiyeri

Proje Ekibi

Prof. Dr. Hakan YAKUT
Proje Yürütücüsü
Dr. Elif KEMAH
Araştırmacı
Elen BABAYEVA
Yüksek Lisans Bursiyeri